رایانش ابری به عنوان یک مدل کسب و کار
مدل کسب وکار بیان می کند که چگونه سازمان برای تولید محصول یا ارائه خدمت ایجاد ارزش افزوده کرده و چطور ورودی ها (منابع) تبدیل به خروجی (ارزش) میشوند. رایانش ابری میتواند به عنوان یک مدل تجاری در حال ظهور در نظر گرفته شود و لایههای خدمات را فراهم کند که به کاربران نهایی ارائه میشود.
مدل کسبوکار رایانش ابری سه جزء را شامل میشود:
- زیرساخت
- بستر سخت افزاری
- برنامه های کاربردی
این سه جزء از چهارچوب مدل کسب وکار ابری به توصیف سازمانهای تجاری بر اساس نوع خدمات آنها میپردازد. این چهارچوب نقشهای مختلف کسب وکار را برای مشتریان بیان میکند. سازمانها میتوانند در جهت خاصی از کسب و کار حرکت کرده و عمل کنند که عبارتند از ارائه دهندگان زیرساخت، ارائه دهندگان بستر سخت افزاری، ارائه دهندگان خدمات، ارائه دهندگان خدمات انبوه و مشاوره.
در حقیقت تمام نقشهایی که در بالا ذکر شد می توانند با یکدیگر ترکیب شده و در یک زنجیره ی ارزشی واحد قرار بگیرند. این زنجیره ی ارزشی واحد در واقع همان رایانش ابری است. به عنوان پیشینه تحقیق، با توجه به تحقیقات گسترده، مدلهای کسب و کار ابری پیشنهادی شامل موارد زیر میباشد:
(Jericho Forum, 2009) مدل مکعبی ابری
.(Chang and et. al, 2016) مدل شش وجهی
.S شرکت آمازون و 3 ECمدل پرداخت به ازای استفاده مانند خدمت 2
.(Chou, 2009) مدلهای هفتگانه
.(Lawson, 2009) OSS مدل کسبوکار ابری 3
.(Jeffery & et. al, 2010) مدلهای آبشاری
.(Luhn & Jaekel, 2009) مدلهای اکوسیستم و زنجیرهی ارزشی خطی
در ادامه دو مدلِ مکعبی ابری و همچنین شش وجهی توضیح داده میشود.
مدل مکعبی ابر
این مدل توسط جریکلو فروم در کسب و کارهای مختلف پیشنهاد شده است. فروم به این نکته اشاره دارد که بسیاری از ارائه دهندگان خدمات ابری مدعی هستند که قادر به ارائه راه حل های
ابری برای مشتریان خود می باشند. این امر موجب میشود که مشتریان در انتخاب شرکتهای ارائه دهنده خدمات و همچنین مدل کسب و کار مناسب دچار سردرگمی شوند. مدل مکعبی راه حلی برای این مشکل میباشد. در مدل ابر مکعبی، چهار بعد درنظر گرفته میشود:
- داخلی و خارجی : این بعد نوع کسب و کار را مشخص میکند. "داخلی" به معنای ابر خصوصی و "خارجی" به معنی ابر عمومی میباشد.
- اختصاصی و باز : "اختصاصی" به معنی ارائه خدمات به ازای پرداخت یا بصورت قراردادی میباشد. "باز"، برای خدمات و راه حل های متن باز به کار میروند. در مفهوم رایانش ابری، گاهی اوقات، "باز" به معنای سیستم یا بستری است که اجازه ی به اشتراك گذاری و دسترسی آزاد به برنامه های کاربردی را میدهد.
- محیطی و غیرمحیطی : تعریف اصلی این بعد در واقع به یک طرز تفکر مربوط است. به این معنی که پارامترهای سنتی فناوری اطلاعات مثل شبکه و دیوار آتش، "داخل" و یا "بیرون" سازمان قرار میگیرند. در مفهوم جدید، "پارامتر محیطی" به معنی ارائه ی ساختار به عنوان زیرساخت به عنوان خدمات، بستر به عنوان خدمات، و یا هرنوع خدمت، پشتیبانی و یا قراردادی میباشد که از بستر و زیرساخت استفاده میکنند. خدماتی که "پارامتر غیرمحیطی" ارائه میکند
- بصورت نرم افزار به عنوان خدمات میباشد و یا هر خدمت، قرارداد و یا پشتیبانی که از نرم افزار و برنامه های کاربردی استفاده میکنند؛ مادامی که با حد و مرزهای سخت افزاری محدود شده اند.
- درون سپاری و برون سپاری: "درون سپاری" به معنی توسعه داخل سازمانی خدمات ابری میباشد (ابر خصوصی). "برون سپاری" نیز به خدمت ها و قراردادهایی اطلاق میشود که مدیریت همه ی درخواست ها را فراهم میکنند. بیشتر مدل های کسب و کار ابری شامل برون سپاری میشوند.
در زیر، شمای مدل مکعبی ابری در شکل شماره 2 نشان داده شده است. مدل ابر مکعبی کسب و کار را به هشت دسته تقسیم و رهنمودهایی را ارائه میدهد که چطور کسب و کارهای ابری باید عمل کند. همچنین جهت آنها را از فاز اول تا چند سال آینده از عملیات کسب و کار را مشخص میکند و طرح راهبردی آن را ارائه میدهند.
مدل شش وجهی
مدل کسب و کار ابری، یک حوزه ی جدید و نو ظهور می باشد. یک مدل به تنهایی نمیتواند به طور کامل بهترین مدل کسبوکار را نمایش دهد. از این رو مدل های کسب و کار زیادی وجود دارند که انتخاب مدل مناسب را برای کاربران دشوار میسازد. بر اساس بررسی های اقتصادی و وجود پنج عنصر اصلی شامل اعتماد Anderton, 2008; Hull, 2009; Waters, مالی 2008 و حجم بالای مشتریان ، سرمایه گذاران ، محبوبیت ، ارزیابی بازار و نوآوری در هر کسب و کار موفق ضروری است. با این وجود، فاکتور مهم دیگری نیز در بررسی کسب و کارها وجود دارد که "انجام کار " نامیده میشود. این فاکتور به این نکته اشاره دارد که کدام یک از خدمات ارائه دهنده ی ابر میتواند مشکلات مشتری را حل کند و کدام یک از راه حل ها کاملا مرتبط با خدمات ابری هستند و نیز میزان اثرگذاری راه حل بر روی سازمان مشتری چقدر میباشد. این فاکتور بسیار ضروری است؛ زیرا بعضی از ارائه دهندگان خدمات از راه حل های جایگزینی استفاده میکنند که ارتباط کمتری با ابرها دارند. به علاوه فاکتور انجام کار، ریسکهای کمتری به همراه داشته و به مطالعات موردی و بررسی های مشترك در قالب نظرسنجی و مصاحبه وابسته است.
مدل شش وجهی، یک مدل ایده آل برای برجسته نمودن نقاط قوت و ضعف کسب و کارهای ابری در هر زمان ارائه میدهد. آگاهی از حوزه هایی که باید روی آنها تمرکز کرد و به روز رسانی موثر و سریع برای حفظ پایداری خود با تمرکز بر مناطق اشغال شده در مدل شش گوشه انجام میگیرد. مدل شش وجهی یک پل بر روی شکاف بین کیفیت و کمیت ساخته و به سازمان ها کمک میکند تا آن چه که در مدل ابر مکعبی نمیتواند اندازه گیری شود را ردیابی کند در نتیجه این دو مدل یکدیگر را کامل میکنند.